SCHOONDIJKE, donderdag 17 juli

Op het moment dat het door Faramans gaat, zo’n twintig kilometer voor de bevoorrading, loop ik achter een grasmaaier. Er is nuttig werk te doen in de  kortstondige afwezigheid uit de Ronde. Het is beter om het nu te doen, dan na Parijs, houd ik mezelf voor. En de televisie-uitzending is nog niet begonnen.

In Saint-Étienne laat Alexander Kristoff zich andermaal zien als een goede opvolger van Thor Hushovd. Bij de voortdurende herhalingen analyseren Wuyts en De Cauwer oeverloos de toedracht van de sprint, met het insluiten van Degenkolb.

Ondertussen komt er ander nieuws binnen. Op de oostgrens van de Oekraïne is een passagiersvliegtuig uit Amsterdam neergestort. Steeds schokkender wordt de berichtgeving, als gaandeweg blijkt dat het een aanslag moet zijn geweest.

De zomerse Touruitzendingen gaan in de avond gewoon door, op alle zenders. De beleving is toch anders. Het is een totaal andere omslag in de sfeer dan het nieuws van het uitvallen van Froome en Contador. Tegen dit soort wereldnieuws kan de Tour niet op.

Dalida zingt haar lief voor een keer geen goede nacht toe aan het eind van de Avondetappe.

SCHOONDIJKE, vrijdag 18 juli

De moordende aanslag op het Maleisische vliegtuig overheerst alles. De brute inval van Israel in Gaza voegt zich erbij. Weg is de lichtheid van de zomer. De Tour is een futiliteit, maar ze stappen wel op voor de eerste Alpenetappe. Radio Tour de France moet plaats maken voor aangepaste berichtgeving – begrijpelijk.

Het doet me denken aan het nieuws van de ramp met de Hercules bij Eindhoven,  15 juli 1996. De Tour, gestart in Den Bosch, was aangekomen in zijn slotweek met een aankomst in Villeneuve-sur-Lot. De volgende dag was het vertrek in Agen, met aankomst boven op Hautacam. In ons hotel in Auch discussieerden we met chef Ferry de Groot over een aanpassing van Radio Tour de France. Ik vond dat het door moest gaan, maar op minder opgewonden toon.

Een jaar eerder had ik een opeenvolging van  botsende actualiteiten beleefd, boven op Alpe d’Huez. Het was op 12 juli, we waren benieuwd naar de prestaties van Erik Breukink op de beroemde slotklim. Op mijn positie achter de meet hoorde ik de eerste nieuwsmeldingen over hoe vreselijk het uit de klauw was gelopen in Srebrenica. Mijn Tourgevoel zakte op het asfalt van de Boulevard Rif-Nel.

Zes dagen later kwam ander schokkend nieuws. Op Radio Tour de France maakte Albert Bouvet met schorre stem melding van een zware val van ‘un coureur Motorola’. Op dat moment was nog niet duidelijk dat Fabio Casartelli verongelukt was op de Portet d’Aspet. De rit naar Cauterets ging doodgewoon verder, over de Tourmalet. Op de finish vertelde ik rechtstreeks aan Erik Breukink wat zijn collega was overkomen.

De dood kan van ver weg komen, of dichtbij.

En de Tour gaat verder, in dit geval met een minuut stilte op de Zénith de Saint-Étienne Métropole.

Op Nederland 1 is het non-stop berichtgeving over de doden en de verre aanslag. Op Nederland 2 is de Tour-uitzending. Maarten Ducrot in de slotklim: ‘Mollema ziet er stabiel uit. Nog een kilometer voor dit gruwelijke werk.’ Woorden en hun lading, bij een samengaan van actualiteit.

De fans langs de weg blijven rennen en joelen. Hun leven gaat vrolijk verder en waarom niet? Op de finish boven in Chamrousse is Daniel Mangeas ouderwets luidkeels over winnaar Nibali. Hij zou zijn tempoversnelling ook aan Contador en Froome hebben opgelegd, maar nu hij het zonder tegenstand doet is de beleving nogal flauw.

Laat in de avond mag Dalida weer.

SCHOONDIJKE, zaterdag 19 juli

De krant biedt nog zo wat schokkend nieuws dat samenviel met de Tour. De dodensprong van Herman Brood, 11 juli 2001. Ik heb het opgezocht, het was tijdens de vierde etappe Huy-Verdun, gewonnen door Laurent Jalabert.  Andreas Breivik voerde op vrijdag 22 juli 2011 zijn kille terreurdaden uit terwijl Andy Schleck naar de ritzege boven op de Galibier trapte in de achttiende rit met start in Pinerolo.

De terreurvliegramp bepaalt alles in Nederland. 17 juli wordt onze 11 september. In alle rouw groeit ook een wraakstemming. Er is kritiek op de al te voorzichtige houding van Rutte c.s. Anders dan Bush jr kan Den Haag geen geweldige legermacht klaar zetten om terug te slaan. Dat soort overwegingen bepaalt de internationale houding. Het zijn oude oorlogen die een nieuwe tegen houden.

Het is een maand nadat ik Christian Prudhomme in Sarajevo hoorde over zijn boodschap over de Tourtocht langs de Noord-Franse oorlogsfronten. Hij zei: ‘We gaan erlangs met opgeheven hoofd en niet om te huilen. De boodschap is: ‘Niet weer, maak die oude fouten niet weer.’’

Poetin was er niet bij, in de raadszaal van Sarajevo.

De rit over de Izoard heeft betere edities gekend. Hier speelt ook de ophemeling van een tijdperk een rol – de jaren van Coppi, Bartali, Bobet. Uit die tijd, de vroege jaren vijftig, vertellen mythische foto’s over heroïsche solobeklimmingen. Dat soort heldendom zit niet in de kopgroep die nu over de top rijdt.

Leuk hoe Lau Bau voorblijft op Risoul.

UZÈS, zondag 20 juli

Bij mijn terugkeer naar de Tour zie ik ter hoogte van Ieper een oranje bord voor de omleiding van de volgers aan een paal langs de snelweg. Het is er een kleine twee weken geleden opgehangen. Nog geen minuut later zie ik er nog één. Ik ben zo vrij om te stoppen, op de vangrail te klimmen en het bord te verwijderen. Het is nog nat van het onweer van de vorige avond.

Op France Info hoor ik Mark Rutte, met een Franse voice-over over zijn ‘intense gesprek’ met Poetin. Een verslaggever van deze goede nieuwszender is in het door de separatisten beheerste rampgebied. Hij heeft boeren gesproken die uit zichzelf lichamen zijn gaan bergen. Er zijn dus niet alleen terroristische hyena’s bezig. De lokale bevolking heeft het ook wel gehad met die zogenaamde bevrijders.

Over naar RMC voor een integraal Tourverslag. Het is een etappe voor de zon, maar in plaats daarvan moeten ze door slagregens. Als de finish nadert ga ik tanken en zoek het cafetaria op voor een televisie. Tevergeefs. De eettent zit vol mensen die geen enkele belangstelling hebben voor de Tour. Dat is me wel vaker opgevallen op de omleidingswegen van de ronde. Het is onvoorstelbaar voor de liefhebbers, maar er zijn volksstammen onderweg die het helemaal geen snars interesseert.

Terug in de auto dan maar voor het aankomstverslag van Fred Adam en Cyrille Guimard. Pal voor de oude Romeinse arena in Nîmes is het weer een knappe sprint weer van Kristoff. Sneu voor Nieuw-Zeelander Bauer die op 45 meter van de meet wordt voorbij geraasd.

Mijn hotel is in Uzes, op twintig kilometer boven Nîmes. De volgers zijn blijkbaar allemaal al richting Carcassonne vertrokken. Ik heb het stadje helemaal voor mezelf.

VACQUIÈRES, maandag 21 juli

Bij het ontbijt lees ik een commentaar in Le Figaro met de kop ‘Spelen met vuur…’ De slotzin is beslist heel treffend: ‘Absurde sterfgevallen zorgen voor het besef van een absurd conflict.’

Voor het besef van de Tour gaat de reis naar Narbonne. De meeste collega’s verzamelen zich er bij het Novotel van Belkin. Zelf ga ik eerst even de oude binnenstad in om wat kranten te kopen en te lunchen. Naast het sombere wereldnieuws in De Telegraaf en The International New York Times is er de euforie in L’Équipe: vier Fransen bij de eerste tien, met grote mogelijkheden voor de toekomst! De dagen van Thomas Voeckler raken op. Leve Thibaut Pinot en Romain Bardet!

De bar van het Novotel is een goed geïmproviseerd perscentrum. Jack Bauer is er, met zijn vriendin. Leuk om met hem even over Nieuw-Zeeland te praten, waar we in 2011 op reis waren. Gio Lippens heeft een leuke tafel gasten verzameld voor het traditionele Radio-Tour-de-France-forum. Het wordt overheerst door onvermijdelijke onderbrekingen uit het vaderland. Een toespraak van de koning en nog meer over de nasleep van de vliegtuigcrash.

Al eerder had ik het er met Gio over. Relativering is een deugd bij het samengaan van actualiteit van verschillend gewicht. Nóg is het niet nodig om de Tour nu ineens als een bagatel te beschouwen.

Wel vervelend dat de strijd in de Pyreneeën al van te voren weinig meer voorstelt voor de eindzege. Relativeer dat maar eens.