Maandag 09 september 2013

Blog - Nico Verhoeven en Merijn Zeeman, in volle hectiek naast elkaar in de wagen van Belkin. Die beelden zullen me het meest bijblijven van de NOS-documentaire uit de Tour van 2013, ondanks de titel: De Tour van Bauke. Ik denk dat dat komt, omdat Bauke de hele film lang zijn doodgewone zelf bleef. In deze ronde fietste hij naar een heldenstatus, maar hij bleef onverminderd wars van heroïek en al het vertoon van dien. Daarnaast was hij heel doelgericht met zijn vak bezig en dat bleek buiten het spektakel knap monotoon te zijn: dag na dag eten, verzorgen, eten, slapen. Met af en toe een controle, bijna als verzetje. Een cameraatje op Mollema’s helm zou het spannender hebben gemaakt uit zijn perspectief. De techniek is er, Thijs Zonneveld ziet het als een belangrijke innovatie, maar de UCI-regels staan het nog niet toe. Daarom werd de spanning in deze onvervalste roadmovie toch het best zichtbaar vanuit de auto van Nico en Merijn.

De Tour van 2013 was een week aan de gang toen ik Kees Jongkind tegenkwam met zijn team. Met mijn eigen kennis van het métier vroeg ik hem of hij als documentairemaker geen moeite had met die monotonie van het rennersleven. Hij beaamde dat het wat dat betreft een opgave was, maar de Tour was nog lang. Lang genoeg om uit driehonderd uur materiaal een interessante film te maken. Het had alles, behalve een onthulling.

Het is goed te beseffen waar het mee begon: een heftige crisis in de sport en in de verslaggeving ervan. Na de golf van openbaringen van de afgelopen winter en de kritiek die ook neerdaalde op een anchorman als Mart Smeets rees bij de NOS het plan om eindelijke een inside-story te draaien. Blanco heette nog geen Belkin en de nieuwe generatie coureurs moest zien af te rekenen met het hardnekkige wantrouwen van publiek en pers.

Het hele voorjaar door waren de Volkskrant en RC-Handelsblad verwikkeld in het Nationaal Kampioenschap Doping-onthullen. Het bracht atletiekredacteur Mark van Driel tot de narrige observatie dat de televisiemaker gefopt zou worden. Kop boven het stuk: ‘Spuit epo is snel gezet, als de NOS niet oplet.’ De relatie tussen de krant en de ploeg werd er nog slechter van en Jongkind ging aan de slag in de best mogelijke verstandhouding. Wie na het zien en lezen van de openbaringen van Tyler Hamilton, Lance Armstrong en Michael Boogerd zijn weerzin en vermoedens over de sport bevestigd wilde zien kwam bedrogen uit bij het kijken naar De Tour van Bauke.

Schone sport, niks mis mee, de zuivering is zonneklaar. Dat is niet alleen de voor de ploeg meest gewenste uitkomst van de documentaire. Het komt ook het dichtst bij de waarheid, althans die van Belkin, ook al moest ploegarts Dion van Bommel toegeven dat ook hij niet tegelijk achter elke hotelkamerdeur kan kijken.

Het doet denken aan de ervaring die David Walsh opdeed als embedded journalist voor de Sunday Times. Drie weken lang zat hij dichtbij SKY. Ik kwam hem steeds tegen in hotellobby’s, als ik zelf kwam buurten bij SKY. Walsh duikelde net zo weinig doping op als Jongkind. Er was één enorm verschil: vanaf de dag dat Chris Froome in het geel kwam kregen hij en zijn team af te rekenen met de boosaardige schaduw van Lance Armstrong. Dergelijke ophef  bleef Bauke Mollema bespaard. Het ontbreekt dus ook als dramatisch onderdeel van de documentaire. Dat is jammer voor hen die dat graag wilden zien, maar niet vervelend voor de fans die er niet meer op zitten te wachten. Nu de documentaire nog over de Touravonturen van Argos, gemaakt door Dirk Jan Roeleven. Komend voorjaar wordt hij vertoond. Hij zal op een andere manier dezelfde conclusies opleveren.