Tekst: Dan Rolandus

"’De jeugd gaat met zijn TV met 300 kanalen, een laptop en een IPhone op zak de deur niet meer uit’’, geeft Martin Bruin aan dat de jonge generatie op een enkele uitzondering na alles bezit wat zijn hartje begeerd en zich geenszins wil bekommeren enige tijd te stoppen in het verenigingsleven of het leiden van evenementen in de wedstrijdsport. ‘’De gemiddelde leeftijd van het jurykorps loopt stilaan op naar 75-plus. Maar de vrijwilligers zijn niet met één kaarslamp te vinden. De mensen zijn niet meer geïnteresseerd. Het materialisme voert de boventoon. Je weet als jurylid dat je bij etappewedstrijden een aantal dagen bezig bent. Wellicht wordt het jureren in de toekomst professioneel, maar daar los je dat vandaag niet mee op. In Zuid-Holland zie je geen jongens meer van 25 jaar komen, heel jammer. Iedereen zit op de mobiel, communiceren is er niet meer bij. Je ziet ook de terugloop bij de wielerwedstrijden. Tien tot vijftien jaar geleden waren deze afgeladen met bezoekers, nu staan er wat mensen bij start en finish of bij de horecapunten. In het Westland combineert men het wielrennen met de feestweek, een goede zaak, want anders komt er niemand.’’

Acceptatie

De bijna zelf gepensioneerde wielerman hekelt ook de mentaliteit bij de sportlieden. ‘’Als je toch ziet dat scheidsrechters in het betaalde voetbal door nota bene sommige trainers worden uitgelachen of als je tijdens wielerwedstrijden ziet dat bepaalde afspraken tussen het jurykorps en de renners tijdens de koers worden genegeerd en de jury bij een overtreding gewoon wordt weggehoond. Het reglement staat in het ’boek’ beschreven, maar als deze door dissonanten niet worden nageleefd, krijg je als jury ondanks het beschreven ‘boek’ de hele strontkar over je heen. Het is nu eenmaal zo dat er in de arbitrage altijd iemand benadeeld wordt, maar ook wordt bevoordeeld. De acceptatie van de sportlieden en vooral de begeleiding is ver te zoeken. Het is als scheidsrechter of zoals bij ons als jurylid in de wielrennerij zaak dat je een brede rug moet hebben, anders moet je gewoon stoppen.’’

Zoekende

Martin Bruin maakt al 40 jaar deel uit van het nationale en internationale jurykorps. ‘Mijn vader Piet, die twee jaar geleden op de respectabele leeftijd van 96 jaar is overleden, was voorzitter van SR&TC De Kampioen in Scheveningen, dus ging ik altijd mee naar de wielerclub’’, vertelt Bruin de weg naar het vak van jurymedewerker. ‘’Ik reed bij de junioren, maar was snel moe. Dus dacht ik, niet meer doen, want ik had een hekel aan moe worden. Hoewel ik ben opgegroeid in het wielrennen, heb ik op Duinhorst in Scheveningen gevoetbald in de lagere elftallen van SHS (Scheveningen Holland Sport, DR), een elftal met echte Scheveningers. Voetbal was het dus ook niet waarop ik onder consul Joop de Jager ben gaan jureren. Ik maakte mijn debuut als jurylid tijdens het kampioenschap van Zuid-Holland in Waddinxveen bij Bertus Ouwehand, een icoon. Ik ben een poosje jurylid geweest, maar ook daar had ik geen bevrediging in.’’

Ploegleider

Dus werd Martin Bruin assistent-ploegleider bij Gazelle met renners als Piet Maas, Twan van den Bunder, Jac van Meer, Jan Huisjes, Gerard Veldscholten en Erik Breukink. ‘’We hadden een geweldige ploeg. Ik ben vier jaar assistent-ploegleider geweest totdat Gazelle ging professionaliseren. Ben van Erp werd onder Roger Swerts de nieuwe assistent, dus was er voor mij geen plek meer. Ik ging in die tijd om met renners als Bert Pronk, Sjaak Vooijs en Gerrit Pronk. Leo van de Wal, de toenmalige consul, vroeg mij om weer jurylid te worden en dat heb ik gedaan.’’ De Zuid-Hollander maakte als internationaal jurylid na de Ronde van Zuid-Holland en een aantal nationale wedstrijden zijn debuut in de Omloop der Vlaamse Ardennen-Ichtegem, een driedaagse wielerkoers. ‘Hang me niet op aan jaartallen, maar het was volgens mij in 1990. Toen is het balletje gaan rollen.’’ Martin Bruin maakte na de Tour de l ‘Avenir in 1993 in 1994 zijn debuut in de Tour de France en werd in de grootste wielerwedstrijd ter wereld in 1998 juryvoorzitter. ‘’Ik heb als jurylid van de UCI in totaal zes keer de Tour de France gedaan, vijf keer de Giro en twee keer de Vuelta.’’

Bart Voskamp

Martin Bruin was ook betrokken bij de diskwalificaties van Bart Voskamp en Erik Zabel en de schorsing van de Belg Tom Steels, allen in 1997. ‘‘De sprint tussen Bart Voskamp en Jens Heppner werd een lastige situatie, was vervelend ook omdat de organisatie (lees Jean-Marie Leblanc, DR) direct na de koers een winnaar wilde huldigen. Er ontstond een beetje een conflictsituatie. Het werd niet de gelukkigste beslissing, maar er moest een beslissing worden genomen, waarop we als jury hebben besloten om zowel Voskamp als Heppner te diskwalificeren. Een Italiaan (Mario Traversoni, DR), die derde werd, werd uitgeroepen tot winnaar.’’ De gepensioneerde croupier van Holland Casino in onder andere Zandvoort, Valkenburg en vooral in Scheveningen kon zijn werk als croupier in de laatste tien jaar voor zijn pensioen goed combineren met zijn activiteiten als UCI-jurylid. ‘’De arbeidsvoorwaarden waren uitstekend bij Holland Casino en ik kon ook nog ruilen met mijn collega’s. Ik heb de hele wereld als jurylid afgereisd.’’ Zo leidde Martin Bruin als juryafgevaardigde wielerkoersen in Europa, het Oostblok in Europa, Azië (zoals dit jaar samen met Erwin Kistemaker de Tour de Langkawi en de Tour de Pilippinos), Chili, Cuba, Mexico tot aan Noord-Amerika met onder meer de Olympische Spelen Atlanta 1996. Onlangs maakte hij nog deel uit van het jurykorps in de Indonesische Tour de Singkarak, de Kingtour of the Mountains in Taiwan en op de baan de Asian-Cup on the Track in Thailand.

Festina uitgesloten

Martin Bruin beleefde als doorgewinterd UCI-jurylid talloze bijzondere momenten. Zoals onder andere de Festina affaire in 1998 met de arrestatie van de Belgische verzorger Willy Voet, die zijn auto vol had met verboden middelen. ‘’Ik vloog met de organisatie van de Tour met Jean-François Pescheux met de helikopter mee naar het hotel van Festina (met Richard Virenque, DR) om hen te vertellen dat zij vanwege het besmeuren van het imago van de wielersport en dan in het bijzonder met doping niet meer welkom waren in de Tour.’’

Mario Cipollini

Opmerkelijk was ook het moment dat ‘Keizer’ Mario Cipollini in de Giro (‘’vraag me niet in welk jaar’’), een etappe won, maar uiteindelijk werd gediskwalificeerd. ‘’Ploegleider Pietro Algeri van Lampre kwam bij mij protesteren. Hij had gezien dat Cipolinni door een handaflossing naar de overwinning werd geholpen. Wij hadden de film niet gezien, dus konden wij niets constateren. Ik heb toen op de monitor van de RAI de laatste honderd meter bekeken en zag toen dat Cipollini wel degelijk naar voren werd geslingerd. Ik heb toen Antonio Salutini, de ploegleider van SAECO, bij me geroepen en, terwijl de journalisten in de perszaal hun stukje al zaten te schrijven, met de organisatie besloten om hem te declasseren. Salutini vond het niet leuk, maar nam het sportief op. Hij zei tegen mij, als jij het zegt zal het wel waar zijn.’’ ‘’Maar zo moeten er wel meer onsympathieke maatregelen worden genomen’’, sluit Martin Bruin af. ‘’Zoals bij ongevallen tijdens de koers. Een renner of renster die met de ambulance wordt weggevoerd, terwijl de volgende groep aan de start staat, en naar later blijkt dat hij of zij bij aankomst in het ziekenhuis is overleden. Moet je stoppen of doorgaan. Dat is een zware afweging die je samen met een organisatie moet nemen. Hoe verschrikkelijk het altijd is. De realiteit is dat het leven door gaat, wat er ook gebeurd. Natuurlijk moet je er altijd stil blijven staan of op terugkomen.’’

Veiligheid

‘’De beveiliging langs het parcours gaat ook een probleem worden’’, vervolgt Martin Bruin zijn relaas. ‘’In Frankrijk kunnen zij de veiligheid tijdens de koersen met de ASO als geldschieter wel ophoesten, in Thailand en India worden vierbaanswegen tijdens de doorkomst van een koers volledig vrijgehouden, maar in Nederland is dat onmogelijk. De politie schroeft het aantal uren, vanwege een gebrek aan mensen, in de sport steeds verder terug. Het wordt steeds moeilijker om een klassieker op de kalender te zetten. Er zal geschoven moeten worden in de data. Doordeweeks hoef je helemaal niet meer bij de politie aan te kloppen, want de burgemeesters geven daar geen toestemming voor. Leve de sport.’’

Scheidsrechter Dick Jol

Martin Bruin erkent dat het jurykorps aan verjonging toe is, maar ziet uit de wielrennerij geen renner opstaan, die, zoals tweevoudig amateurkampioen van Nederland Erwin Kistemaker na hun carrière zitting wil nemen in de jury. Wielrenners, die veelal de finish passeren als tweede of derde spuien nogal eens de kritiek over de hoofden van de juryleden, maar niemand van hen wil zich na hun carrière het jurypak aan laten meten. ‘’Ik zou het absoluut toejuichen. Kijk naar Dick Jol, die tijdens zijn voetbalcarrière tot aan het randje ging, het klappen van de zweep kent, maar deze ervaring meenam als scheidsrechter, waarin hij uitgroeide tot een internationale topscheidstrechter. Het zou mooi zijn als toprenners als bijvoorbeeld een Bauke Mollema, Robert Gesink en een Steven Kruiswijk, maar ook amateurs en noem maar op zich bij de KNWU zouden melden om zich als jurylid te laten opleiden. Maar ik zie dat niet gebeuren. Er zijn in de loop der jaren al zoveel gedachten overheen gegaan. Misschien zou de KNWU ook wat meer daadkracht moeten ondernemen om de renners te motiveren het stokje van de ouderen stilaan te willen overnemen. Mannen die de Ins and Outs in de wielrennerij weten.’’ Martin Bruin blijft nog wel even door jureren, want deze week reist hij af naar Thailand voor een cursus voor de lokale commissarissen.

Foto: eigen foto archief Martin Bruin