Tekst: Erik Jan Jansen

Op zondagochtend 14 oktober verzamelen bijna 5000 fietsers van 47 verschillende nationaliteiten zich op de Via dei Fori Imperiali. Met het Colosseum als decor op de achtergrond maken ze zich op voor de start van de Campagnolo Gran Fondo Roma. Ik ben een van de gelukkigen die deze ochtend mag starten als gast van deze wedstrijd over 120 kilometer door en rond het historische Rome. 

Gisteren heb ik al een bijzonder voorproefje gehad, een rit 'en petit comité' over de de oudste weg van de wereld, de Via Appia Antica. Een rustige tochtje over deze 2300 jaar oude weg , in het gezelschap van Italiaanse kasseienspecialisten Alessandro Ballan en Andrea Tafi. Ik had al eens eerder een stuk over deze weg gereden, ergens in de buurt van het meer van Bolsena, maar nergens is deze weg zo indrukwekkend als in Rome. Het is werkelijk adembenemend om te mogen fietsen over de enorme keien van deze weg, omgeven door resten van wat eens prachtige bouwwerken moeten zijn geweest. 

Ballan en Tafi zijn er deze zondagochtend op de Via dei Fori Imperiali ook bij. Ze vormen, in gezelschap van Luca Paolini en tweevoudige Giro d'Italia winnaar Paolo Savoldelli, de topstukken van deze Gran Fondo en worden voor de tv-camera geïnterviewd. Ook Miss Italia, Carlotta Maggiorana, is aanwezig, omringd door het flitslicht van de paparazzi. Als gast van de organisatie sta ik bijna helemaal vooraan en maak het van dichtbij mee. Het geeft maar weer aan hoe belangrijk de fiets is in dit mooie land. Om kwart over zeven klinkt het startschot en de meute zet zich in beweging. Waar gisteren de auto's nog rijen dik door het historische centrum reden klinkt nu allen maar het geluid van inklikkende pedalen en schakelende versnellingen. De organisatie heeft het groots aangepakt, niet alleen is voor vandaag een deel van Rome afgezet, het hele parcours is autovrij.

Behalve de start midden in het historische Rome kent deze gran fondo ook nog eens een bijzonder wedstrijdelement. De deelnemer wordt niet afgerekend op de snelste tijd tussen start en finish, maar de winnaar is degene die de drie getimede klimmen het snelst aflegt. De vliegende start bekend van andere gran fondo's, met duizenden renners die als gekken zo hard mogelijk van start gaan, blijft achterwege. Het gaat zelfs zo rustig dat de kop van de race na het rondje door de historische stad tot stilstand komt omdat de staart van het peloton de twee doorkomst op de Piazza Venezia minutenlang blokkeert. 

Fietsen op de vulkaan

Na een ronde om het Colosseum gaat het richting over de Via Cristoforo Colombo de stad uit. Opvallend hoe groen het is op amper een paar kilometer van drukke stadshart, ook al gaat een stuk van de route naar de Castelli Romani rond het Lago Albano over de Strada Statale 7. Ik vraag me af hoeveel fietsers op dit moment beseffen dat ze eigenlijk het spoor van de Via Appia volgen, de koningin van de lange Romeinse wegen waarvan de eerste steen in 312 BC gelegd werd. Dan draaien we linksaf, de heuvels van de Castelli Romani in. Of moet ik zeggen dat we fietsen op de vulkaan? Want eigenlijk rijden we hier één grote ronde over en door een enorme vroegere vulkaan. Al duizenden jaren gedoofd heeft het een vruchtbare toplaag achtergelaten. We fietsen tussen de wijnvelden, akkers en de overal aanwezige kastanjebomen. Het lint van renners wordt langer, uiteen gereten door de eerste stijging. 

Dan duikt het eerste blauw tussen de bomen op, het meer van Albano, een van de twee kratermonden van deze oeroude vulkaan. Het is ook de plek van de eerste getimede klim voor het klassement, 2,3 kilometer lang met een gemiddelde van 5,9%. De klim heeft een addertje onder het gras, de finish ligt niet op de top, maar ergens halverwege en in plaats van herstellen in de afdaling moet er nog een stuk geklommen worden. Dan, met een adembenemend uitzicht over het meer, is de eerste voedselstop. Het is een heerlijke chaos van renners die allemaal met de fiets aan de hand proberen om bij de kraam te komen voor eten en drinken. Voor wie nog nooit een Italiaanse tocht heeft gereden, het aanbod is onvoorstelbaar. Cake, koeken, verpakte zoete broodjes, vers belegde broodjes met ham, fruit, cola en vruchtensap, de verleiding is groot om je helemaal vol te stoppen. Uit eerdere ervaringen weet ik dat een paar bekers cola wonderen doen en ik grijp er drie met mijn ene hand, stop wat stukken cake in mijn mond, neem een broodje ham en slalom door de chaos naar mijn fiets die ik aan de overkant heb geparkeerd. Met vijf minuten is alles op en fiets ik verder. 

De gran fondo slingert verder door de bossen langs het meer, op naar de volgende uitdaging. Het is een kuitenbijter, de Murus van Rocca di Papa. Het stadje is recht tegen een bijna loodrechte kraterwand gebouwd en de Een klim van iets meer dan een kilometer, gemiddeld stijgingspercentage van 10,3% met stukken die tot 16% gaan. Het is echt een 'smerige' klim, zeker met de uitdaging zo snel mogelijk naar de top te rijden. Als de adem op is, de hartslag op z'n hoogst is, zijn de laatste meters voor het meetpunt, midden in het stadje, het zwaarst. Het zijn de steilste van de klim en om me heen moeten meerdere renners van hun fiets. Met het schaamrood op de wangen moeten ze lopend langs het gepiep van de chronometer. 

Veel tijd om op adem te komen is er niet, de volgende klim dient zich al na een korte afdaling aan. Het is de 6 kilometer lange Rocca Priora met een gemiddelde stijging van 6.3% met 13% maximaal. Het stadje ligt ook weer prachtig tegen een van de vroegere kraterwanden. In de afdaling is het opletten geblazen, het gaat met een paar scherpe bochten hard naar beneden over de beroemde zwarte, spekgladde Italiaanse kasseien naar het slechte asfalt van de SP 72a. Het zijn korte en snelle kilometers naar de apotheose van de dag, de gevreesde Salita Rostrum. Een klim van slechts 720 meters, maar wat voor een meters! Gemiddeld 12% en maximaal 18% en het gaat meteen loodrecht naar boven. 

Voor me raakt een renster in paniek, ze was veel te laat met terugschakelen en probeert tegelijkertijd zowel voor als achter lichter te schakelen. Het gevolg is dat haar ketting eraf vliegt en ze gaat onderuit. Ze komt vlak voor mijn wiel op de grond terecht en ik moet moeite doen haar te ontwijken. Even aarzel ik, moet ik haar helpen, maar dan besef ik dat ik een wedstrijd aan het rijden ben die beslecht wordt op deze klim en trap door. Het is steil, letterlijk adembenemend en loodzwaar, zeker als we op het laatste stuk komen. Weer die verrekte gladde kasseien! Het lijkt wel een slagveld, om me heen geeft de ene na de andere renner plots de strijd op en stapt af. Het verbaast me, ik merk dat het me makkelijker afgaat dan ik had verwacht. De bekers cola bewijzen hun dienst, in mijn hoofd gaat de stereo met Acda en de Munnik (ze vergezellen me al vanaf de start) op tien en zingend fiets ik tussen de meute door naar de top. 

Het is druk op het plein van Monte Compatri, het stadje is massaal uitgelopen om de doorkomst van het gran fondo-peloton te zien. Ik zie gelukkig de borden naar de voedselstop, vind een plek om mijn fiets te parkeren en ga op zoek naar cola en een broodje ham. Deze keer doe ik er iets langer over voordat het op is, maar als ik terug reken ben ik niet meer dan 10 minuten in stilstand. Om me heen afgematte gezichten, dikke druppels zweet op het voorhoofd. Ik voel me precies het tegenovergestelde, als de weg na een korte afdaling opnieuw de lucht in gaat ben ik er klaar voor. Het blijkt een niet getimede klim van zo'n kilometer of zes met een stijgingspercentage van zo'n 6%. Mijn bennen hebben een kracht die ze nog niet eerder hadden en ik haal bijna iedereen voor me in. Tijdens de afdaling kom ik terecht in een groepje van renners die ik de hele dag al tegenkom. Als we weer op de vierbaans als snelweg vermomde Via Appia belandden trekt een groepje van zo'n dertig renners flink door en ik haak aan. Rond de 40 a 45 in het uur gaat het. Er zit zoveel kracht in mijn benen dat ik zelfs een paar keer op kop ga. Als we Rome inrijden en over Via Appia Antica richting de finish stormen merk ik plots dat we nog maar met z'n drieën over zijn. Als dat geen koers is!

Op de finish zie ik dat ik, exclusief twee stops van in totaal 15 minute , 4 uur en 30 minuten onderweg ben geweest. Op Strava neem ik een 535e in tussen de deelnemers die deze dag met de app reden. De snelste tijd ligt iets boven de 3 uur, de laatste deelnemer kwam na bijna 6,5 uur over de finish.

De Campagnolo Gran Fondo Roma is een echte aanrader. Fietsen door het mooie Rome in de herfst is werkelijk prachtig en de omgeving is af en toe adembenemend mooi. Omdat de de Campagnolo Gran Fondo Roma helemaal over afgezette wegen gaan fiets je veilig en vrij. 

De deelnameprijs ligt rond de 75 euro. Daarvoor krijg je niet alleen zoveel te eten en drinken als je maar wil onderweg en een pastaparty na afloop, maar ook een goodiebag met onder andere het officiële Sportfull wielershirt. Je bent verplicht het shirt te dragen.

Let wel even op, voor deelname moet je wel in het bezit zijn van een door de UCI erkende licentie en een gezondheidsverklaring dat je competitief mag wielrennen. De wedstrijd wordt gereden onder toeziend oog van de Italiaanse wielerbond en die hanteren strenge, maar niet altijd navolgbare regels. Ook moet de deelnemer een ethische verklaring ondertekenen waarin hij of zij aangeeft geen doping te gebruiken.  

De pastaparty is een van de dingen die je kunt doen in het wielerdorp op de atletiekbaan aan de voet van de Terme di Caracalla. Tijdens het weekend van de de Campagnolo Gran Fondo Roma kun je je naar hartenlust verlekkeren bij de vele kramen met wielerspullen maar ook gezellig een hapje en een drankje doen bij een van de foodtrucks met echte Italiaanse specialiteiten. 

Tot slot, neem je deel aan de Campagnolo Gran Fondo Roma dan moet je ongetwijfeld op de fiets naar de start. Denk er even aan dat je door een donker Rome moet fietsen en geloof het of niet, maar ook om zo vroeg in de ochtend is al veel autoverkeer op straat. Zorg dus dat je goed zichtbaar bent en monteer een lampje op je fiets. 

De volgende Campagnolo Gran Fondo Roma is op 13 oktober volgend jaar. Zet 'm alvast in je agenda! 

Meer informatie:

Campagnolo Gran Fondo Roma: https://www.granfondoroma.com/en/

Regels deelname wegwedstrijden Italië: https://www.federciclismo.it/it/infopage/certificazioni-di-idoneita-alla-pratica-sportiva/1d2200df-1b97-4c5a-9ea8-f406265ff564/